تئاتر مالی سویینی به کارگردانی مرتضی میرمنتظمی و با بازی امیر آقایی، صابر ابر و الهام کردا از اردیبهشت ۹۷ دوباره روی صحنه رفته است. نمایشنامه مالی سویین اثر برایان فریل است که در سال ۱۹۹۴ برای اولین در دوبلین به روی صحنه رفت.
تئاتر مالی سویینی روایتگر داستان زن میانسالی با همین نام است که در کودکی نابینا شده است. مالی سویینی با استفاده از حس لامسه همه کارهای خود را انجام میدهد و زنی مستقل است تا اینکه همسرش فرانک او را نزد دکتر رایس میبرد.
او نیز به امید یک معجزه چشمان مالی را عمل میکند.
مالی قدرت بیناییاش را به دست میآورد و پس از دوره کوتاهی که از این معجزه هیجانزده است، هراسهایش آغاز میشوند.
جهانی که مالی میبیند با جهانی که آن را لمس میکرد متفاوت است.
او سرانجام دچار کوربینایی و در یک آسایشگاه روانی بستری میشود.
او چیزی را از دست داده که جهان را برایش بیمعنی کرده است؛ آزادی تفسیر نشانهها.
مالی سویینی درونمایه سیاسی دارد و به شدت هم سیاسی است.
مالی در دوران نابینایی دایرهای از ادراک برای خود ساخته که جهانش را شکل داده است؛ ایرلند تحت استعمار. فرانک با خودخواهی او را از جهان ادراکیاش جدا میکند، دکتر رایس نیز به او به چشم یک ابزار بازگشت به روزهای اوج مینگرد.
هر دو مرد یک گمان مشترک دارند: مالی چیزی برای از دست دادن ندارد. زن در علیرغم نابینایی که داشت در یک چیز آزاد بود و آن تفسیر نشانههای جهان بود.
چیزی که هر دو مرد آن را خودخواهانه از او میگیرند.
فریل استعمار و مردسالاری را با شبکهای ظریف از ریزنشانه در اثر خود به هم گره میزند. مردهایی که زن را به بهانه بهتر شدن اوضاع استعمار میکنند.
برگرفته از نقد هاجر سعیدینژاد بر مالی سویینی منتشر شده در ایران تئاتر [http://theater.ir/fa/59871]
میرمنتظمی کارگردان تئاتر مالی سویینی در گفتگو با خبرگزاری فارس میگوید:
” این متن یکی از بزرگترین متنهای مونولوگ محور نمایشنامههای دنیا در ۵۰ سال اخیر محسوب میشود”.
او در رابطه با استفاده از آکواریومها میگوید: ” درباره اِلِمانها این را میتوانم بگویم که من از دل یک محتوا این المانها را بیرون کشیدم و طراحی کردم چرا که در متن هیچ پیشنهاد اجرایی نیست و اتفاقا این امر برایم جالب بود”.
عمده دلیل استفاده از نماد را او میافزاید: ” بههرحال این اجرا، دیالوگ ندارد و خیلی به ادبیات داستانی نزدیک میشود و از ادبیات نمایشی دورتر میشود، بنابراین وقتی میخواهیم آن را اجرا کنیم با موانع زیادی روبهرو هستیم که تماشاچی را سرجایش بنشانیم و بتوانیم اجرای موفقی داشته باشیم، بنابراین اجرای این نمایش باید طوری باشد که تماشاچی گوش کند، ببیند و از آن لذت ببرد و از این بابت کار مشکل بود”.
نویسنده: برایان فریل
مترجم: حمید احیاء
طراح و کارگردان: مرتضی میرمنتظمی
بازیگران (به ترتیب حروف الفبا): امیر آقایی، صابر ابرو الهام کردا
تهیه کننده: محمد قدس
سرمایه گذار: ایران نمایش
طراح صحنه: مرتضی میر منتظمی
طراح صدا و آهنگساز: محمدرضا جدیدی
طراح گریم: لعیا خرامان
طراح نور: رضا خضرایی
طراح پوستر و بروشور: آرش طراقی
عکاس: مصطفی قاهری